دستگاههای کارتخوان پرتعدادترین سختافزارهای بانکداری الکترونیک هستند. این ابزارک دوستداشتنی اگرچه سالهای زیادی نیست وظیفه تراکنشها را به عهده گرفته، به قدری محبوبیت یافته است که عملا کسب و کار بدون آن امکانپذیر نیست. دستگاه کارتخوان هم مانند هر ابزار کاربردی دیگر به سرعت در حال تکمیل و تغییر است. نسل فعلی کارتخوانها با قابلیت ارتباط بوسیله سیمکارت با دارا بودن باطری داخلی از بسیاری از مدلهای قدیمیتر عملکرد بهتری دارند. نسل جدیدتر این دستگاهها را میتوان با تغییرات اشاره شده در این مطلب متصور شد. امکاناتی که معمولا در دستگاههای امروزی وجود دارد با تغییرات فراوانی مواجه خواهد شد، تغییراتی که شاید منجر به واکنش رفتار برخی از مشتریان نیز بشود.خداحافظ رسیدهای کاغذی
حذف رسیدهای کاغذی اولین تغییر مهم نسل بعدی دستگاه ها ی کارتخوان است. رسیدهای کاغذی نه تنها باعث مصرف بیش از حد کاغذ و آسیبهای زیست محیطی میشود، حجم و هزینه سختافزاری دستگاهها را نیز افزایش میدهد. از سوی دیگر متون چاپ شده روی این کاغذهای حرارتی مدت زمان زیادی دوام نمیآورد. اولین جایگزین رسیدهای کاغذی ارسال پیامک است، یعنی به احتمال زیاد مشتری قبل یا بعد از ورود رمز عبور با وارد کردن شماره موبایل خود رسید دستگاه را به صورت پیامک دریافت خواهد کرد. با حذف چاپگر از دستگاههای کارت خوان نهتنها دستگاههای کوچکتر و ارزانتری خواهیم داشت، فرایند خرید هم سرعت بیشتری خواهد یافت، و نیازی نیست مشتری منتظر چاپ کاغذ بماند. با توجه به این که اکثر بانکها تراکنشهای حساب مشتریان را در لحظه پیامک میکنند، قطعاً بسیاری از مشتریان به پیامک بانک خود استناد خواهند کرد و الزامی به ورود شماره موبایل خود هم نمیبینند با این حال راههای دیگری برای جایگزینی رسید کاغذی پیشبینی خواهد شد.
خداحافظ کابلهای دست و پاگیر
قابلیت اتصال به اینترنت بیسیم WiFi و همچنین دارا بودن باطری داخلی منجر به حذف کابلهای برق، اینترنت و تلفن در دستگاههای کارتخوان جدید شده است.این ویژگی نیز علاوه بر امکان سهولت جابجایی دستگاههای pos منجر به تجربه بهتری برای مشتریان نیز خواهد شد چرا که فروشنده به آسانی میتواند دستگاه را در اختیار مشتری قرار داده تا کشیدن کارت و ورود رمز عبور توسط او انجام گیرد. در فروشگاههای بزرگ و مراکز خرید نیز کابلکشیهای طولانی و دست و پا گیر حذف میشود و به جای متمرکز کردن همه پرداختها به صندوق خروجی، غرفهها هر کدام میتوانند در لحظه خرید، تراکنش لازم را انجام دهند. هم اکنون موضوع مدیریت حسابهای داخلی برای فروشگاهها و مراکز خرید بزرگ که غرفههای تخصصی دارند به یک چالش جدی تبدیل شده است که وجود دستگاههای کارتخوان سیار توانسته است از شدت تعارضات مالی طرفین تا حدود زیادی بکاهد.
خداحافظ صفحه کلیدهای فیزیکی
موبایلهای هوشمند امروزی صفحه کلیدهای بزرگتر و دقیقتری نسبت به نسل قبلی خود دارند. نسل آینده دستگاههای کارتخوان با داشتن صفحهکلیدهای لمسی به جای دکمههای فیزیکی نه تنها سریعتر و بهتر میشوند، امکانات بیشتری را از طریق نمایشگر قابل لمس در اختیار مشتری قرار خواهند داد. مشتری به سرعت میتواند مانده حساب بگیرد یا شارژ بخرد. در عین حال که سیستمعامل مدیریت کننده دستگاه پوز با نشان دادن مبالغ به ریال و تومان از بروز تراکنشهای اشتباه، خواهد کاست. نمایشگرهای لمسی علاوه بر مزایای اشاره شده قادر به اختصاصی سازی برای مراکز خاص نیز هست. مثلا در مراکزی که سالمندان یا غیرفارسیزبانان میخواهند از دستگاه استفاده کنند به آسانی میتوان نمایشگر را با شرایط مشتری سازگار کرد.
خداحافظ کارت عابر بانک
فناوری NFC دستگاههای کارتخوان را قادر میسازد بدون وجود کارت، تراکنش انجام شود. این نسل از دستگاهها قادر به شناسایی و اعتبارسنجی تلفنهای همراه مجهز بهNFC هستند. مشتری هنگام استفاده از دستگاه کارتخوان فقط موبایل خود را به دستگاه نزدیک کرده و به محض برقراری خودکار ارتباط، اعتبار سنجی لازم همانند کارت کشیدن انجام میشود. فناوری NFC به مراتب از کارتهای فیزیکی سریعتر و امنتر است و پیشبینی میشود در آینده نزدیک جایگزین تمام کارتهای بانکی فیزیکی گردد. در بخشهای آتی در مورد نحوه عملکرد این فناوری که هم در دستگاهای کارتخوان و هم در خودپردازها استفاده خواهد شد مطالب مستقلی ارائه خواهیم کرد.
بخش قابل توجهی از داستان شفافیت مالی در کشور ما به مبحث مالیات برمیگردد. این که آیا مالیات بر اساس میزان تراکنش دستگاه کارتخوان محاسبه میشود یا خیر موضوع این مطلب نیست. با این حال سعی میکنیم در ادامه، آخرین و دقیقترین پاسخ ارائه شده توسط مسئولان را در این زمینه اطلاعرسانی کنیم. داستان میوهفروشهای دورهگردی که اکثر آنها دستگاه کارتخوان دارند. اما در مقابل برخی از پزشکان فوق تخصص بدون دستگاه pos چندین ماه متوالی تیتر اول رسانهها و مطبوعات کشور بوده و هنوز هم گاهی به آن گریز میزنند. همه حرفها و بحثها به یک نکته مهم اشاره دارد. مبنی بر این که دستگاه پوز یکی از بهترین ابزارها برای مدیریت و شفافیت مالی است. در این مطلب به موضوع مدیریت مالی در کسب و کارهای کوچک و بزرگ و نقش کارتخوانها در شفافیت مالی میپردازیم.
بسیاری از کسب و کارها هنوز دادههای مالی خود را در مقصد تفکیک میکنند. حسابداری در مقصد یعنی این که کل فروش به یک یا دو حساب کلی هدایت شده و از آنجا تفکیک و گزارشگیری مجدد انجام شود. این روش باعث میشود عملیات حسابداری طولانی، پیچیده و پرهزینه شود. در صورتی که اگر تفکیک حسابها از مبدا انجام شود، حسابداری آسانتر و فابل فهمتر است. به این ترتیب درصد خطاهای احتمالی کاهش یافته و موجب ایجاد تعارض کمتری میشود. روش حسابداری در مقصد برای فروشگاههایی که فروشنده یا غرفههای متعدد دارند زمانبر و پرهزینه است. هزینه آن، بخش قابل توجهی از وقت و منابعی است که برای عملیات حسابداری صرف میشود. با اختصاص یک دستگاه کارتخوان به هر رده، شریک یا فروشنده، این تفکیک حساب میتواند از مبدا و در همان لحظه پرداخت انجام شود. بسیاری از مراکز خرید بزرگ به تدریج به این شیوه روی آوردهاند. چرا که مشتری هم مجبور نیست کفش و لباس خود را همزمان با شیر و لبنیات در یک صندوق حساب کند.
صندوقهای فروش مکانیزه امروز در تمام کشورهای پیشرفته جهان به عنوان یک منبع قابل استناد برای مراجع مختلف مرتبط با فروش و درآمد عمل میکنند. کشور ما در ابتدای مسیر مکانیزه کردن فرایند فروش است. این شیوه تنها به جلوگیری از فرار مالیاتی منجر نمیشود. بخش مهم و تاثیرگذار هر صندوق مکانیزه مبادی پرداختی آن یعنی دستگاه پوز است. دستگاههای کارتخوان قادر هستند به صورت خودکار به انواع سخت افزارها و نرم افزارهای فروشگاهی متصل شوند. ترازوهای دیجیتال دادههای خود را مستقیم به صندوق و از صندوق به دستگاه کارت خوان منتقل میکنند. خروجی صندوق فروشگاه به صورت خوکار و کاملا اتوماتیک قابل مقایسه با وروی دستگاه کارتخوان است. این اطلاعات برای فروشنده، صاحب فروشگاه و حتی اصناف زیرمجموعه، قابل استناد است. یکسان بودن اطلاعات صندوقهای مکانیزه فروش مجهز به کارتخوان بهترین نوع شفافیت مالی را ایجاد میکند.
متاسفانه بخش قابل توجهی از دغدغه شفافیت مالی برای کسب و کارهای کوچک و متوسط در ایران به مسائل مربوط به مالیات ختم شده است. در صورتی که شفافیت مالی یک فرهنگ پیشبرنده در کسب و کار است. این موضوع اگر به یک تابوی اقتصادی تبدیل شود بیشتر مردم ترجیح خواهند داد ناراحتی ناشی از عدم شفافیت مالی و تعارضات آن را تحمل کنند اما در مورد آن صحبت نکنند. هر ابزاری که به صورت فراگیر قابل استفاده باشد، فرهنگ مخصوص خود را نیز به همراه میآورد. دستگاه کارتخوان یک ابزار تاثیرگذار بر فرهنگ پرداخت است. و تاثیر مثبت این وسیله بر روند کسب و کار غیرقابل اجتناب است. کسب و کارها اگر از همان ابتدا برای داشتن شفافیت مالی وقت و هزینه مستقیم صرف کنند، میتوانند فراتر از تمامی باید و شایدها به پایداری کسب و کار کمک کنند. وقتی به مزایا و قابلیتهای یک وسیله (مثل کارت خوان) نگاهی فراتر از ابزار داشته باشیم میتوانیم آن را زمینهساز ایجاد فرهنگ مثبت قلمداد نماییم.
در مورد نحوه محاسبه و دریافت مالیات یک اصل ثابت وجود دارد: تنها مرجع تعیین و تائید کننده اخبار این حوزه، سامانه اطلاع رسانی سازمان امور مالیاتی به آدرس www.intamedia.ir است. بنابراین هر خبر، اطلاعیه و صحبتی را با سایت رسمی سازمان تطبیق دهید. طبق آخرین خبر درج شده در سایت رسمی سازمان امور مالیاتی، پرداخت وجه کالا از طریق کارت های اعتباری یا دستگاه POS بانکی به هیچ وجه موجب تعلق مالیات نخواهد شد. بر این اساس تراکنش دستگاههای کارت خوان معیار قطعی محاسبه و تعیین مالیات نیست و تمامی اخبار منتشر شده در رسانههای غیر رسمی و شبکههای اجتماعی تا زمانی که سازمان امور مالیاتی رسما آن را تایید نکند، صحت ندارد.
از اختراع سکه و پول بیش از پنجهزار سال میگذرد. با اختراع پول، کمک و نیکوکاری صورت نقدی به خود گرفت و تا همین امروز تنها با تغییرات جزئی نسبت به اینهمه سال باقی مانده است. اما امروز دستگاه کارتخوان در حال تغییر رفتار این فرهنگ چندهزار ساله است. صندوقهای دریافت اعانهی نقدی مانند صندوقهای صدقهای که تقریبا در تمامی کشور پراکنده و شناخته شده هستند امروز با چالش بسیار جدی مواجهاند. با وجود گستردگی دستگاههای کارتخوان مردم کمتر تمایل و نیاز به نگهداری و حمل پول نقد دارند. و این موضوع باعث شده است واریزهای بداهه و لحظهای صندوقهای خیریه به کمترین میزان ممکن کاهش پیدا کند. اگر چه فرهنک وقف در کشور ما جایگاه ویژهای در بین مردم دارد، بخش قابل توجهی از درآمد خیریهها و پایگاههای دریافت کمکهای مردمی به همین پرداختهای خرد وابسته است. تغییر رفتار مردم در نحوه کمک به مراکز خیریه تا حدود زیادی تابع رفتارهای مالی و تغییر فرهنگ پرداخت است.
پایان راه صندوقهای صدقه و خیریههای دریافت نقدی
صندوقهای صدقه و خیریه نقدی خواه ناخواه به پایان عمر کاری خود رسیدهاند. سکههای فلزی به نسبت ارزش ریالی دردی از متقاضیان خیریهها دوا نمیکنند کما این که بسیاری از مردم امروز سکهها و اسکناسهای خرد خود را به صندوقهای خیریهها میریزند تا از شر پولخردهای بلااستفاده راحت شوند. با این اوصاف حجم قابل توجهی از دریافتیهای صندوقهای خیریه کم خواهد شد. بخش زیادی از درآمد خیریهها متمرکز به صندوقهایی است که این اواخر به شکل توزیع در منزل و محل کار هم اقدام به دریافت کمکهای نقدی میکردند. حال وقتی نقدینگی وجود نداشته باشد عملا وجود صندوق هم توجیهی ندارد. این نکته را هم باید در نظر داشت که خود تولید، توزیع، جمعآوری و مدیریت این صندوقها هزینههای پنهان قابل توجهی به خیریهها تحمیل میکند. برای حفظ درآمد خیریهها در حال حاضر دو راهکار وجود دارد. اولین راه، استفاده از دستگاه خودپرداز بوده و دومین راهکار استفاده از دستگاه کارت خوان است.
دستگاههای کارتخوان جایگزین مناسب برای دریافت خیرات و نذورات نقدی
آمارها نشان میدهد صندوقهای خیریهای که در مراکز معتبر مذهبی، دولتی یا سازمانی قرار دارند به مراتب از صندوقهای پراکنده در گوشه و کنار شهر، خیابانها و یا جادهها اعانه بیشتری جذب میکنند. این بررسی ساده نشان داد که توزیع بدون برنامه صندوقها کنار هر کوچه و خیابان باعث جذب حمایتهای بیشتر مالی مردم نخواهد شد. گاهی در بعضی از خیابانها یا کنار برخی از جادهها تعدد بیش از حد و متنوع صندوقهای خیریه نه تنها باعث بدمنظره شدن شهر میشود، بر روی تصویر بیرونی فرهنگ انفاق و صدقه نیز تاثیر منفی میگذارد. دستگاه کارت خوان میتواند جایگزین بسیار مناسبی برای صندوقهای خیریه و صدقه باشد با این تفاوت که نباید بدون برنامه و اصول در هر مکانی یک دستگاه کارتخوان برای دریافت کمکهای مردمی قرار داد.
واگذاری امانی دستگاه کارتخوان به مراکز معتبر توسط خیریهها
خیریهها و مراکز جمعآوری کمکهای مردمی میتوانند با تهیه کردن دستگاههای متعدد کارتخوان و سپردن امانی آن به پایگاههای معتبر مذهبی مثل مساجد، حسینهها، تکایا و شرکتها و سازمانها، همچنان به جذب کمکهای نقدی مردم بپردازند. با این تفاوت که دستگاه کارتخوان بر خلاف صندوق صدقه نیاز به نیروی انسانی ثابت برای توزیع و جمعآوری صندوقها ندارد. امکانات داخلی دستگاههای کارتخوان واگذار شده قابل مدیریت است و میزان تراکنش هر دستگاه نیز قابل گزارشگیری است. حرکت خیریهها به سمت راهکارهای فناوری باعث پایداری خدمات انساندوستانه آنها خواهد شد و تغییر رفتارهای مالی مردم مانعی برای نوعدوستی و کمک به دیگران به حساب نمیآید.
عبور از مبالغ خرد اهدایی با دستگاه کارتخوان
امروز سکههای رایج فلزی و مبالغ خرد عملا جایگاهی در اقتصاد خانوادهها ندارند. تقریبا با کمتر از 500 تومان هیچ کالایی در سوپرمارکتها نمیتوان خریداری کرد. این واقعیتی است که پیشروی اقتصاد تورم زده کشور ما قرار دارد. در بسیاری از مراکز درمانی و شرکتهای تجاری خیریهها اقدام به نصب صندوقهای صدقه شیشهای و شفاف میکنند. اگر به تنوع اسکناسهای ریخته شده داخل این صندوقها دقت کنید کمتر اسکانسهای درشت با مبالغ بالا در آن مشاهده میشود. دستگاه کارتخوان میتواند این فرهنگ خرده پرداخت را تغییر دهد. این پولخردهایی که درون این صندوقها ریخته میشود به احتساب هزینه خود صندوق و شخصی که باید آن را خالی و اسکناسهای سالم را جدا و به حساب بانک واریز کند به هیج عنوان توجیه اقتصادی ندارد. سمت دیگر این قضیه کمکهایی است که از طریق دستگاه پوز دریافت میشود. به ندرت کسی برای 100 یا 500 تومان هدیه از دستگاه استفاده میکند. فناوری بر روی رفتاری افراد تاثیر میگذارد، در اینجا هم میتوان از گرایش مثبت پرداخت مبالغ بالاتر به نفع خیریهها استفاده کرد.